Υπάρχει πρόβλεψη οι εν λόγω χώροι να πληρούν όλες τις προδιαγραφές προσβασιμότητας για τους πολίτες που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα και αναπηρίες.
Μέριμνα για τα άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα υπήρξε από την κυβέρνηση ενόψει των εκλογών της 21ης Μαΐου του 2023, οι οποίοι επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, αλλά αδυνατούν λόγω δυσκολίας ακόμη και έλλειψης προσβασιμότητας στα εκλογικά κέντρα.
Με διάταξη που συμπεριελήφθη στον νόμο 5043/2023 (ΦΕΚ 91 Α΄/13.4.2023 – Άρθρο 36) προβλέπεται για πρώτη φορά η διαμόρφωση χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα για τα εκλογικά τμήματα που δεν βρίσκονται σε ισόγειο όροφο και δεν πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητάς τους.
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι ο εκάστοτε Δήμος έχει την υποχρέωση να επιλέξει ειδικό χώρο σε ισόγειο όροφο όπου θα εγκατασταθούν τα παραβάν, θα πληροί τα κριτήρια προσβασιμότητας ατόμων ΑμεΑ, θα διαθέτει προδιαγραφές πυρασφάλειας, ενώ ο τίτλος τους θα είναι ευανάγνωστος και εύκολος στην αναγνώριση από τους ίδιους του εκλογείς και τους συνοδούς τους.
Ο εκάστοτε δήμαρχος ή περιφερειάρχης έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία του χώρου και την υποδοχή των εκλογέων που θα προσέρχονται, και με απόφαση αυτού θα ορίζεται ο υπάλληλος του οικείου δήμου ή της περιφέρειας που θα παρευρίσκεται στον χώρο.
Εκεί οι πολίτες με αναπηρία θα επιδεικνύουν τα στοιχεία της ταυτότητάς τους στον αρμόδιο δικαστικό αντιπρόσωπο του εκλογικού τμήματος, ο οποίος θα επαληθεύσει την εγγραφή του εκλογέα στον εκλογικό κατάλογο και θα βεβαιώνει την ταυτοπροσωπία. Στη συνέχεια, θα προσέρχεται στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα έχοντας μαζί του όλα τα ψηφοδέλτια, ένα ακόμη λευκό, καθώς και έναν φάκελο με σφραγίδα και μονογραφή για την εισαγωγή του ψηφοδελτίου.
Στο χώρο του παραβάν αποκλειστική πρόσβαση θα έχει ο εκλογέας, ενώ εφόσον κριθεί απαραίτητο θα μπορεί να τον συνοδεύσει είτε ο δικαστικός αντιπρόσωπος είτε ο συνοδός του εκλογέα παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου. Ο τελευταίος θα βοηθά στην έκφραση της επιθυμίας ψήφου του ατόμου ΑμεΑ, με απόλυτη διακριτικότητα, εχεμύθεια και μυστικότητα. Επιπλέον, επιτρέπεται και η είσοδος σκύλων βοηθείας.
Τέλος, κατά την έξοδο του εκλογέα από το παραβάν, ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα παραλαμβάνει τον φάκελο που περιέχει το επιλεγμένο ψηφοδέλτιο και το μεταφέρει στο αντίστοιχο εκλογικό τμήμα όπου είναι εγγεγραμμένος να ψηφίσει ο εκλογέας και τον ρίχνει στην κάλπη, ενώ ενημερώνει τον εκλογικό κατάλογο και την αρμόδια εφορευτική επιτροπή.
Οι σχετικές διατάξεις του νόμου έχουν ως εξής:
«Νόμος 5043/2023 – ΦΕΚ τεύχος Α 91/13.04.2023
Άρθρο 36
Χώρος υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα κατά τις βουλευτικές εκλογές – Προσθήκη παρ. 3Α στο άρθρο 83 του π.δ. 26/2012
Στο άρθρο 83 του π.δ. 26/2012 (Α’ 57), περί του τρόπου ψηφοφορίας κατά τις βουλευτικές εκλογές, προστίθεται παρ. 3Α ως εξής:
«3Α. Σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας στην ελληνική επικράτεια, στο οποίο δεν καθίσταται δυνατό όλα τα εκλογικά τμήματα να βρίσκονται σε ισόγειο όροφο και να πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας Ατόμων με Αναπηρία (Α.ΜεΑ.), λειτουργεί χώρος υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα. Η λειτουργία, τα χαρακτηριστικά και ο ρόλος του χώρου προσδιορίζονται ως εξής:
α. Ο χώρος υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα βρίσκεται στον ισόγειο όροφο του καταστήματος ψηφοφορίας, είναι προσβάσιμος σε άτομα με κινητικά προβλήματα, διαθέτει ειδική ράμπα εφόσον χρειάζεται, πληροί τις ισχύουσες προδιαγραφές πυρασφάλειας, διαθέτει αναρτημένο διακριτό και ευδιάκριτα αναγνώσιμο τίτλο για την εύκολη αναγνώρισή του από τους εκλογείς και τους συνοδούς αυτών και είναι εφοδιασμένος με διαχωριστικό ψηφοφορίας (παραβάν).
β. Την ευθύνη για τη δημιουργία του ως άνω χώρου έχει ο οικείος δήμος, ο οποίος επιλέγει αυτόν που διαθέτει τα καταλληλότερα κατά τα ανωτέρω τεχνικά χαρακτηριστικά.
γ. Στον χώρο αυτόν παρευρίσκεται υπάλληλος του οικείου δήμου, και εφόσον ο αριθμός των δημοτικών υπαλλήλων δεν επαρκεί, της περιφέρειας, ο οποίος ορίζεται με σχετική απόφαση του δημάρχου ή του περιφερειάρχη και έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία του χώρου, την υποδοχή των εκλογέων που προσέρχονται σε αυτόν και την επικοινωνία με τον δικαστικό αντιπρόσωπο.
δ. Με την προσέλευση του εκλογέα στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα, ο αρμόδιος υπάλληλος της περ. γ’ ενημερώνει αμελλητί με κάθε πρόσφορο μέσο τον δικαστικό αντιπρόσωπο του εκλογικού τμήματος στο οποίο ανήκει ο εκλογέας και του αναφέρει τα στοιχεία ταυτότητάς του. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος, αφού επαληθεύσει την εγγραφή του εκλογέα στον εκλογικό κατάλογο, προσέρχεται στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα, έχοντας μαζί του πλήρη σειρά ψηφοδελτίων, ένα λευκό ψηφοδέλτιο και έναν φάκελο με σφραγίδα και μονογραφή για την εισαγωγή του ψηφοδελτίου.
ε. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος επαληθεύει τα στοιχεία ταυτότητας του εκλογέα με τα αντίστοιχα στοιχεία του εκλογικού καταλόγου και διαβεβαιώνεται ως προς την ταυτοπροσωπία του. Στον χώρο εντός του διαχωριστικού ψηφοφορίας για την επιλογή του ψηφοδελτίου, αποκλειστική πρόσβαση, εφόσον είναι αναγκαίο, εκτός από τον εκλογέα, έχουν: εα) ο δικαστικός αντιπρόσωπος και εβ) τυχόν συνοδός του εκλογέα, με την ευθύνη και την παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος βοηθά στην έκφραση της επιθυμίας του εκλογέα με την απαιτούμενη διακριτικότητα και εχεμύθεια για την τήρηση της μυστικότητας της ψήφου.
στ. Στο κατάστημα ψηφοφορίας και στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα επιτρέπεται η είσοδος σκύλων βοηθείας (οδηγών) ατόμων με αναπηρία.
ζ. Μετά την έξοδο του εκλογέα από το διαχωριστικό ψηφοφορίας, ο δικαστικός αντιπρόσωπος με ευθύνη του παίρνει τον φάκελο που περιέχει το ψηφοδέλτιο που επέλεξε ο εκλογέας, τον μεταφέρει στο αντίστοιχο εκλογικό τμήμα όπου είναι εγγεγραμμένος να ψηφίσει ο εκλογέας και τον ρίχνει στην κάλπη. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος προβαίνει στη διαδικασία της ενημέρωσης του εκλογικού καταλόγου και της αρμόδιας εφορευτικής επιτροπής. Σε όλα τα στάδια της ως άνω καθοριζόμενης διαδικασίας, με την επιφύλαξη του δευτέρου εδαφίου της περ. ε’, ο δικαστικός αντιπρόσωπος συνοδεύεται από μέλη της εφορευτικής επιτροπής, καθώς και από εκλογικούς αντιπρόσωπους.»
